چاپ شیپوری چیست؟

شیپوری یا باندا همان رنگرزی گره ای است که بیشتر ما حداقل با رنگ ها و طرح های جذاب آن آشنا هستیم. در این روش رنگرزی هنری، دو جنبه مکانیکی و شیمیایی مطرح است که جنبه ی شیمیایی آن با دو روش غوطه وری پارچه در حمام رنگ و یا روش مستقیم نقاشی و تزریق رنگ در پارچه انجام می شود.
روش مکانیکی شامل روش های مختلفی از جمله گره زدن، بستن، پیچاندن، تا زدن و روش های متفاوت متراکم کردن پارچه پیش از رنگرزی است که هر کدام از این روش ها پس از انجام کار طرح و نقشی متفاوت بر روی پارچه ایجاد می کند.
انتخاب درست رنگ، شناخت الیاف و روش کاربرد آن مهمترین بخش در شیپوری است.
1- در تکنیک اول شیپوری که ساده ترین و قدیمی ترین روش است از گره زدن و بستن پارچه استفاده می شود. در این تکنیک پارچه های ظریف را یک لا یا چهار لا کرده و بوسیله نخ و یا تخته های چوب گرده زده و محکم می بندیم و سپس با رنگ آغشته می کنیم.

تکنیک دوم بستن به شکل تار عنکبوتی یکی از فنون بسیار کهن شیپوری است که در ژاپن به کومو معروف است و عبارت است از نخی که به فرم مارپیچی محکم به دور پارچه بسته شده و پس از رنگرزی طرحی شبیه تار عنکبوت می سازد.
روش سوم کانوکو نام دارد. این تکنیک یک تکنیک شیپوری کلاسیک ژاپنی است. می توان گفت پیچیده ترین نوع شیپوری است و اجرای آن روی سطوح بزرگ زمان زیادی می برد. این طرح ها بسیار ریز و نزدیک به هم تکرار می شوند و بیشتر برای خلق طرح هایی روی خطوطی منظم یا پوشش کل زمینه می باشد.
یک تکنیک شیپوری تاکردن و گیره زدن با تخته است. در این تکنیک که طرح های متقارن و تکرار شونده ای بوجود می آورد ابتدا پارچه ای را به شکل مربع، مستطیل یا مثلث تا زده، تخته ها را به روش های متعددی روی پارچه قرار داده ا قسمتهای متفاوتی از پارچه تا شده در معرض رنگ قرار گیرد و سپس تخته ها را در دو طرف پارچه بوسیله گیره محکم می نمایند.

تکنیک پنجم به نام کاراماتسو تکنیکی است خیره کننده و زیبا، در این روش ابتدا پارچه را از وسط تا زده و سپس نیم دایره هایی با یک مرکز بر روی پارچه کشیده و روی خطوط را کوک می زنند. پس از اتمام کوک زدن نخ ها را جمع کرده محکم می کنند و رنگ آمیزی می نمایند.

ششمین روش به نام موکومه که در زبان ژاپنی به معنی رگه های چوب می باشد. در این روش در کل عرض پارچه طرح هایی شبیه شن یا رگه های پوست درخت بوجود می آید به این صورت که کل عرض پارچه در ردیفهای موازدی نزدیک به هم را ابتدا با نخ به صورت موازی کوک زده، کوک ها را کشیده تا پارچه در نهایت فشردگی به هم قرار گیرد، انتهای نخ را محکم کرده و سپس آن را به رنگ آغشته می کنند. کل پارچه رنگ شده، اما به قسمتهایی که پارچه فشردگی زیادی دارد نفوذ نمی کند.